Trong nửa đầu năm 2025, tình hình giải ngân vốn đầu tư công tại nhiều địa phương của Việt Nam cho thấy sự phân hóa rõ rệt. Những nơi lãnh đạo quyết đoán và đồng bộ trong việc tháo gỡ khó khăn đã chứng kiến hiệu suất giải ngân cao, trong khi đó một số địa phương vẫn còn chểnh mảng, khiến mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Các địa phương cần khẩn trương khắc phục tình trạng này để đáp ứng kế hoạch vốn đầu tư công của năm 2025.
Mục lục
Kết quả giải ngân: Sự phân hóa rõ nét
Theo báo cáo, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trong năm tháng đầu năm 2025 cho thấy rõ sự khác biệt giữa các địa phương. Những nơi chủ động giải quyết các khó khăn về thủ tục, giải phóng mặt bằng đã có kết quả giải ngân cao, ví dụ như tỉnh Phú Thọ, nơi dẫn đầu cả nước với tỷ lệ giải ngân đạt 74,9% so với kế hoạch.
Phú Thọ: Hành động quyết liệt
Tỉnh Phú Thọ, với tỷ lệ giải ngân cao nhất, đã xác định nhiệm vụ này là trọng tâm chính trị. Tỉnh đã thành lập Tổ công tác đặc biệt do Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh làm tổ trưởng, nhằm đôn đốc các đơn vị đẩy nhanh tiến độ thi công. Bên cạnh việc lập kế hoạch giải ngân theo tháng và quý, tỉnh còn cảnh giác điều chuyển vốn từ các dự án chậm sang những dự án có khả năng giải ngân tốt.
Tuy nhiên, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, Bùi Văn Quang, cũng thừa nhận rằng vẫn còn nhiều khó khăn trong việc giải phóng mặt bằng và giá nguyên vật liệu tăng cao. Ông đã yêu cầu các ngành chức năng khẩn trương giải quyết những vấn đề này để bảo đảm tiến độ bàn giao mặt bằng cho các nhà thầu.
Thanh Hóa: Giải ngân đạt 57,8%
Tỉnh Thanh Hóa cũng đạt tỷ lệ giải ngân đáng khích lệ, đạt 57,8% trong năm tháng đầu năm. Tại các công trường trọng điểm, như tuyến đường từ thị xã Bỉm Sơn đến Nga Sơn, công tác thi công diễn ra sôi nổi, mặc dù một số đoạn vẫn phải lùi thời gian do khó khăn trong giải phóng mặt bằng và nguồn cung vật liệu khan hiếm.
Để khắc phục tình trạng này, tỉnh đã thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành. Lãnh đạo tỉnh đã trực tiếp chỉ đạo kiểm tra hiện trạng các dự án để điều chỉnh tiến độ và phân loại dự án theo khả năng hấp thụ vốn.
Hà Giang: Tiến độ giải ngân 48,8%
Hà Giang ghi nhận tỷ lệ giải ngân 48,8% với dự án trọng điểm đường cao tốc Tuyên Quang-Hà Giang đang được đẩy mạnh thi công. Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh, Lương Văn Đoàn, cho biết tỉnh đã tổ chức nghiệm thu khối lượng hoàn thành nhằm thanh toán vốn kịp thời cho nhà thầu, đồng thời thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư từ ngân sách trung ương.
Điểm nghẽn tại các địa phương lớn
Trái ngược với những thành công tại một số địa phương trên, Thành phố Hồ Chí Minh—nơi có quy mô vốn đầu tư công lớn nhất cả nước—vẫn đạt tỷ lệ giải ngân rất thấp, chỉ 10,2% tính đến ngày 28/5. Dù số tiền giải ngân đã tăng 29,9% so với cùng kỳ năm trước, nhưng mục tiêu tối thiểu 30% trong nửa đầu năm vẫn còn là xa vời.
Giám đốc Sở Tài chính, Lê Thị Huỳnh Mai, cho biết nguyên nhân chủ yếu là do vướng mắc trong bồi thường, giải phóng mặt bằng, và một số đơn vị thiếu quyết liệt cũng như có tâm lý “đủng đỉnh” chờ đợi các sáp nhập và chia tách đơn vị hành chính.
Đồng Nai: Tỷ lệ giải ngân chỉ đạt 19%
Tại tỉnh Đồng Nai, tỷ lệ giải ngân cũng không khả quan hơn, đạt 19% so với kế hoạch. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, Hồ Văn Hà, đã chỉ ra rằng tình trạng này không thể chấp nhận và khẳng định rằng việc chậm giải phóng mặt bằng là nguyên nhân chính khiến nhiều dự án gần như dậm chân tại chỗ.
Tỉnh đã lên kế hoạch điều chỉnh nguồn vốn và khuyến khích tất cả các cấp từ chính quyền đến người dân cùng vào cuộc giải phóng mặt bằng, đặc biệt là với dự án cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu.
Cao Bằng: Giải ngân đạt 30,5%
Tại tỉnh miền núi Cao Bằng, tỷ lệ giải ngân cũng chỉ đạt 30,5% đến hết tháng 5. Nguyên nhân chủ yếu cũng là do khó khăn trong giải phóng mặt bằng và thu hồi đất, cùng với sự thiếu hụt nguồn vật liệu xây dựng. Sự tác động của thiên tai như mưa lũ cũng khiến tiến độ nhiều công trình giảm sút.
Năng lực quản lý dự án tại một số chủ đầu tư vẫn còn yếu, trong khi đó việc lập kế hoạch giải ngân chưa thực sự sát thực tế dẫn đến tình trạng chậm trễ trong giải ngân vốn.
Cần tháo gỡ điểm nghẽn
Thời gian còn lại trong năm 2025 không nhiều, và các địa phương cần khẩn trương tháo gỡ những điểm nghẽn trong công tác giải ngân vốn đầu tư công. Nếu không hành động ngay, mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn sẽ khó lòng hoàn thành. Đây không chỉ là yêu cầu về tiến độ mà còn là trách nhiệm chính trị của từng địa phương, từng ngành cũng như người đứng đầu các đơn vị.
Tóm lại, năm 2025 đặt ra những thách thức lớn đối với công tác giải ngân vốn đầu tư công. Bài học rút ra từ những địa phương thành công cần được nhân rộng, trong khi những khu vực vẫn còn chậm chạp cần có các biện pháp khẩn trương để khôi phục thể hiện hiệu quả trong công tác giải ngân.
