Nhiệm vụ quan trọng nhằm tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải đang được các doanh nghiệp sản xuất xi măng tại Việt Nam khẩn trương thực hiện, theo Chiến lược phát triển ngành vật liệu xây dựng giai đoạn 2021 – 2030. Theo định hướng này, đến hết năm 2025, tất cả các dây chuyền sản xuất xi măng có công suất từ 2.500 tấn clinker/ngày trở lên sẽ phải lắp đặt và vận hành hệ thống phát điện tận dụng nhiệt dư.
Mục lục
Doanh nghiệp thi đua lựa chọn nhà thầu

Để đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt này, nhiều công ty xi măng đã tích cực tìm kiếm các nhà thầu có kinh nghiệm. Đại diện Ban Quản lý dự án của Công ty Xi măng Nghi Sơn cho biết, ngày 26/6 vừa qua, công ty đã hoàn tất việc lựa chọn nhà thầu cho Gói thầu số 1 liên quan đến thiết kế, mua sắm thiết bị và lắp đặt hệ thống phát điện tận dụng nhiệt dư. Liên danh Anhui Conch Kawasaki Engineering Co., Ltd. và Công ty CP Tập đoàn IPC (gọi tắt là Liên danh ACK – IPC Group) đã trúng thầu với giá 556,520 tỷ đồng, trong khi giá gói thầu ban đầu là 744,12 tỷ đồng. Dự kiến, hợp đồng sẽ được ký kết trong tháng 7, và công tác thực hiện sẽ bắt đầu vào tháng 8.
Cùng thời điểm này, Công ty CP Xi măng VICEM Hà Tiên cũng đang tổ chức đấu thầu quốc tế cho Gói thầu số 1 thiết kế, cung cấp hàng hóa và xây lắp với tổng giá trị hơn 230 tỷ đồng. Gói thầu này là một phần của Dự án Tận dụng nhiệt khí thải để phát điện tại Nhà máy Xi măng Kiên Lương với tổng mức đầu tư gần 267 tỷ đồng. Thời gian đóng thầu dự kiến diễn ra vào ngày 24/7/2025.
Ngoài ra, Công ty TNHH MTV Xi măng VICEM Hải Phòng đã chọn được Liên danh Công ty TNHH Bảo tồn năng lượng SINOMA và Công ty CP Cơ khí xây dựng AMECC cho Gói thầu số 1 với giá trúng thầu 184,6 tỷ đồng. Dự án này có tổng mức đầu tư gần 277 tỷ đồng, nhằm xây dựng công trình tận dụng nhiệt khí thải để phát điện.
Xu hướng toàn cầu và áp lực từ Chính phủ

PGS. TS. Lương Đức Long, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hiệp hội Xi măng Việt Nam nhấn mạnh rằng việc tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải trong sản xuất xi măng là xu hướng tất yếu. Ông cho biết, trong bối cảnh phát triển xanh và bền vững, các nhà máy xi măng Việt Nam cần phải thích ứng nhanh chóng để không bị bỏ lại phía sau trong cuộc cạnh tranh toàn cầu.
Trước đó, Chính phủ đã đưa ra yêu cầu về việc đầu tư hệ thống thiết bị tận dụng nhiệt khí thải để phát điện. Theo Quy hoạch phát triển công nghiệp xi măng giai đoạn 2011 – 2020 và định hướng đến năm 2030, các nhà máy có công suất lò nung từ 2.500 tấn clinker/ngày trở lên phải hoàn tất đầu tư vào năm 2015. Tuy nhiên, hạn chót này không được thực hiện đúng hẹn.
Chiến lược phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam tiếp tục nhấn mạnh mục tiêu cần đạt được là 100% dây chuyền sản xuất xi măng đạt tiêu chuẩn vào cuối năm 2025. Theo ông Long, hiện nay, hơn 60% số nhà máy đã hoàn thành mục tiêu này, trong khi số còn lại đang nỗ lực “chạy nước rút” để kịp thời hạn.
Kết quả khả quan trong đầu tư

Những động thái tích cực từ các doanh nghiệp trong ngành đã cho thấy sự quyết tâm cao độ nhằm thực hiện chiến lược phát triển này. Việc đầu tư vào hệ thống công nghệ tận dụng nhiệt dư không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất mà còn góp phần vào bảo vệ môi trường thông qua việc giảm phát thải khí CO2 ra bên ngoài.
Theo thống kê, nhiều doanh nghiệp lớn như Vicem hay Nghi Sơn đã có bước đi mạnh mẽ trong việc cải thiện hiệu quả năng lượng và giảm thiểu tác động xấu tới môi trường. Ông Long chia sẻ rằng, nếu không có sự đổi mới và chuyển mình nhanh chóng, ngành xi măng Việt Nam sẽ gặp khó khăn trong việc tồn tại và phát triển trong tương lai.
Tóm lại, ngành xi măng Việt Nam đang đứng trước một thách thức lớn nhưng cũng đầy cơ hội trong việc hiện đại hóa quy trình sản xuất để hướng tới một mô hình phát triển bền vững và thân thiện với môi trường.